بعد از ماهها دست و پنجه نرم کردن با عوارض ناشی از یک عمل جراحی، مجدداً با همان جدیت و همیت و ارادهای وصفناپذیر در پیگیری امور مربوط به نابینایان به دفتر مرکزی انجمن نابینایان ایران بازگشته است و کار خود را با همان دغدغهی همیشگی، استوار و محکم برای پیگیری حقوق همنوعان خود دنبال میکند. صحبت از مهندس منصور شادکام، قائممقام انجمن نابینایان ایران است. به بهانه حضور مجدد ایشان در دفتر انجمن نابینایان ایران در خصوص جشنواره ملی کاما و سایر رویدادهای انجمن در هفتههای اخیر با قائممقام انجمن نابینایان ایران به گفتوگو نشستیم.
با وجود گذشت یک ماه از مراسم اختتامیه دومین دوره جشنواره ملی کاما، اما بازگویی برخی اتفاقات این جشنواره از زبان مهندس شادکام به عنوان دبیر اجرایی و رئیس ستاد جشنواره همچنان شنیدنی است و تازگی دارد. با همان زبان تند و تیز و صراحت لهجهای که از او سراغ داریم، از مسئولان امر انتقاد میکند و برای برخی اتفاقات این جشنواره دست به افشاگری زده است. در ادامه، مصاحبه اختصاصی روابط عمومی انجمن نابینایان ایران با ایشان را میخوانیم.
در ابتدا لازم میدانم از همه دوستانی که جویای احوال این جانب در هفتههای اخیر بودند تشکر کنم و برای همه دوستان آرزوی سلامتی داشته باشم. درگیری من با یک عفونت ناشی از عمل جراحی، بیش از یک ماه به طول انجامید و در طول این یک ماه، دوستان با تماسها و پیگیریها و دیدارهای گاهبهگاه در بیمارستان، مرا در تحمل دشواریهای آن روزهای سخت یاری کردند.
همانطور که بسیاری از علاقمندان در جریان هستند، در روز چهاردهم آذرماه، انجمن نابینایان ایران، جشنواره ملی کاما را برگزار کرد. در اینجا لازم است ابتدا از تلاشهای اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره کاما تشکر کنم. از سرکار خانم شادی و دکتر ساعی از نهاد کتابخانههای عمومی کشور، خانم رجبیفرد از خانه کتاب و ادبیات ایران، آقای عربشاهی از معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آقای یاوری از سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، خانم علیآبادی از معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری اداره کل سلامت، خانم هاشمی و دکتر روحانی از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، دکتر نعمتی از سازمان بهزیستی کشور، علی نوری به نمایندگی از دفتر فرهنگ معلولین، آقای جمالی مدیرعامل انجمن نابینایان ایران، دکتر عاروان مدیرعامل جامعه معلولین ایران، آقای سرمدی مدیرمسئول ماهنامه نسل مانا و عضو هیئت مدیره انجمن نابینایان ایران و سرکار خانم یثربی از کنشگران افراد با آسیب بینایی از جمله اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره کاما بودند که همگی به سهم خود نقش ارزندهای در برگزاری این جشنواره داشتند. مهندس شادکام بیان داشت: جا دارد به صورت ویژه از آقای مهدی رمضانی دبیر نهاد کتابخانههای عمومی کشور قدردانی کنم که به عنوان یک مدیر انقلابی و جهادی، همواره در کنار انجمن و حامی جامعه نابینایان بودهاند و در جشنواره ملی کاما نیز حمایتهای آنها شامل حال نابینایان کشور شده است. از دکتر صاحب و همکارانشان در معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری (ادارهکل سلامت)، از محمد نوری مدیرعامل درفتر فرهنگ معلولین و همچنین از خانه کتاب و ادبیات ایران به مدیریت آقای علی رمضانی و همکاران ایشان که از دیگر حامیان جشنواره بودند، به سهم خودم تشکر میکنم.
دبیر اجرایی دومین دوره جشنواره کاما در ادامه سخنان خود بیان کرد: به رغم مشارکت تمامی نهادهای فوق در برگزاری جشنواره کاما، جا دارد از سازمانهایی گلایه کنم که کلمه فرهنگ را حتی بر سردر و عنوان مجموعهشان یدک میکشند اما از حضور در این جشنواره سر باز زدند. از آن جمله میتوانم به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران اشاره کنم. انتظار میرفت با توجه به اینکه دکتر علیرضا زاکانی شهردار فعلی تهران خود از جامعه افراد دارای معلولیت است، عنایت بیشتری به این جشنواره ملی میداشت و دستکم در سطح معاونت سازمان فرهنگی هنری، در این جشنواره مشارکت میکرد. گلایه دیگرم را خطاب به رئیس سازمان آموزشوپرورش استثنایی مطرح میکنم که علیرغم مسؤولیت در زمینه آموزش افراد با نیازهای ویژه، حتی در جلسات شورای سیاستگذاری هم نمایندهای از این سازمان حضور نداشت. در این جلسات، از طرف وزارت آموزشوپرورش، نمایندهای از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حضور مییافت که کمکم حضور این نماینده هم کمتر شد و آنطور که باید در برگزاری این جشنواره مشارکتی از مجموعه آموزشوپرورش ندیدیم. معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد هم آنطور که انتظار میرفت ظاهر نشد و با وجود همدلی همیشگی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی با انجمن نابینایان ایران، معاونت فرهنگی خود در نقش همکار برگزاری جشنواره ظاهر نشد و کار را به نهادهای زیرمجموعه واگذار کرد. از مجموعههایی نظیر کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران هم انتظار میرفت با توجه به سفارشهای رهبر انقلاب در خصوص فعالیتهای فرهنگی، در برگزاری این رویداد مهم ملی در کنار ما باشند. همچنین با وجود میزبانی از رویداد اختتامیه در مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران، انتظار میرفت آقای مختارپور، ریاست مجموعه به عنوان میزبان در این مراسم حاضر شوند اما شگفت آنکه این اتفاق نیفتاد و نماینده ایشان دکتر مؤمنی به عنوان معاونت کتابخانهای کتابخانه ملی در مراسم اختتامیه حضور پیدا کردند. دکتر مختارپور پیش از این به عنوان یک مدیر ارزشی و زمانی که دبیر نهاد کتابخانههای عمومی کشور بود، سهم بسزایی در اشتغال افراد نابینا در این نهاد داشت و همواره پیگیر امور نابینایان بوده است و عدم حضور ایشان در مراسم اختتامیه برای ما غیر قابل انتظار بود. مهندس شادکام گفت: افزون بر همه این گلایهها، گله دیگر من خطاب به سازمان بهزیستی کشور است که از سویی وعده داده بود مبلغ جایزهای را که به افراد غیر معلول تعلق مییابد به عهده بگیرد و از سوی دیگر از وزیر محترم تعاون دعوت کند تا در این رویداد حضور داشته باشد که متأسفانه نهتنها هیچ یک از این دو وعده محقق نشد، که حتی علیمحمد قادری، رئیس سازمان بهزیستی هم در رویداد اختتامیه حضور نیافت. مگر چه رویدادی در حوزه فرهنگی برای جامعه نابینایان مهمتر از این جشنواره است که رئیس سازمان بهزیستی یا معاونت توانبخشی ایشان در این مراسم حاضر نمیشود؟! پیش از این، مدیران سازمان بهزیستی از انجمن تقاضا کرده بودند مراسم اختتامیه را یک هفته به تعویق بیندازد که علاوه بر پرداخت جوایز افراد برگزیده و شایسته تقدیر دارای معلولیت که جا دارد بابت انجام این مهم از بهزیستی تشکر کنم، جوایز افراد غیر معلول را نیز پرداخت کند و در بالاترین سطح مدیریتی با حضور وزیر تعاون در مراسم حاضر شوند که این اتفاق عملی نشد. البته جا دارد از دکتر افروز صفاریفرد، مدیرکل پیشگیری از معلولیتها و تلفیق اجتماعی سازمان بهزیستی کشور و همکارانشان که در مراسم اختتامیه حاضر شدند تشکر کنم.
مهندس شادکام ادامه داد: در برگزاری جشنواره کاما، انجمن از همکاری و شراکت جامعه معلولین ایران به ریاست دکتر کامران عاروان هم بهره میبرد. در این شراکت، مقرر گردیده بود که بخشی از هزینهها را انجمن تأمین کند و بخش دیگر بر عهده جامعه معلولین ایران باشد. تمامی هزینههایی که انجمن نابینایان ایران برای این جشنواره متعهد به پرداخت آنها شده بود، عیناً محقق شد و انجمن به تعهدات خود در قبال افراد مختلف عمل کرد. اما متأسفانه دوستان ما در جامعه معلولین هنوز به تعهدات خود عمل نکردهاند. از جمله مسؤولیتهای جامعه معلولین، پرداخت جوایز افراد غیر معلول بود که متأسفانه با وجود جلساتی که با دکتر عاروان در این خصوص برگزار و پیگیریهایی که انجام شد، جامعه معلولین هنوز تعهد خود را انجام نداده و به همین دلیل است که جوایز نقدی افراد غیر معلول، هنوز پرداخت نشده است. ما پیگیر این موضوع هستیم و از دوستانمان در جامعه معلولین هم انتظار داریم بیش از این در انجام تعهداتشان کوتاهی نکنند. ضمن آنکه به سهم خود، از تمامی نفراتی که هنوز به جوایز خود دست پیدا نکردهاند عذرخواهی میکنیم. اما همگان بدانند انجمن نابینایان ایران در این زمینه به تمامی تعهدات خود عمل کرده است.
قائممقام انجمن نابینایان ایران در ادامه افزود: از دیگر رویدادهایی که قرار بود در آیین اختتامیه برگزار شود، رونمایی از دایرتالمعارف نابینایی و کمبینایی بود. با توجه به غیبت بنده و برخی مشکلات دیگر بنا شد این رونمایی به تاریخ دیگری موکول شود. طی گفتگوهایی که با محمد نوری، مدیرعامل دفتر فرهنگ معلولین و از مؤلفان این اثر داشتیم، قرار شد جلساتی را هم با دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته باشیم تا نسخههایی از این کتاب سه جلدی که در ۲۱۰۰ صفحه تدوین شده خریداری و در مراکز کتابخانهای و پژوهشی توزیع شود. در اولین مناسبتِ ممکن، رونمایی از این مجموعه ارزشمند برگزار خواهد شد.
مهندس شادکام اظهار کرد: برگزاری تورهای سیاحتی و زیارتی، طبیعتگردی و کوهپیمایی، از دیگر فعالیتهای انجمن نابینایان ایران است. در همین راستا. اواخر آذرماه 55 نفر از نابینایان را به اردوی سیاحتی تنکابن اعزام کردیم، هشتم دی، جمعی از اعضای انجمن، به مقصد ایستگاه دوم توچال کوهپیمایی کردند. همچنین قرار است در روز دهم بهمنماه، یک سفر با حضور ۵۰ نفر از نابینایان به مقصد کربلای معلی تدارک دیده شود. این سفر، مخصوص نابینایانی است که به اصطلاح کربلا اولی هستند و تا به حال موفق به زیارت عتبات عالیات نشدهاند. اوایل اسفندماه سال جاری نیز سفر زیارتی مشهد را در پیش داریم.
تمدید تفاهمنامه انجمن نابینایان ایران با آزمایشگاه فروردین، دیگر اتفاقی بود که در طول ماه گذشته رقم خورد. مهندس منصور شادکام در این زمینه بیان کرد: امسال هم مانند سال گذشته، آن دسته از اعضای انجمن که نیازمند انجام امور آزمایشگاهی هستند میتوانند نسخه پزشک را برای ما ارسال کنند تا ما هماهنگیهای لازم را انجام دهیم و کارشناسان آزمایشگاه فروردین به منزل افراد مراجعه کنند و آزمایش را انجام دهند و نتیجه را به رایگان برایشان ارسال کنند. این آزمایشگاه متعهد شده در هزینههای آزمایش، ۲۰ درصد به اعضای انجمن تخفیف دهد. مهندس شادکام در خصوص دیگر تفاهمنامه منعقد شده در این ماه از سوی انجمن گفت: در راستای برگزاری دورههای آموزشی، انجمن نابینایان ایران اقدام به امضای تفاهمنامه با دانشگاه نیکوکاری رعد کرده است. پیرو این تفاهمنامه، قرار است دورههای کوتاه مدت مهارتمحور در رشتههای مختلف برای اعضای تحت پوشش انجمن با ارائه تخفیف از سوی دانشگاه رعد به صورت حضوری و مجازی برگزار شود. برگزاری دورههای مقطعدار نیز یکی دیگر از امکانات دانشگاه رعد برای نابینایان است که قرار است پس از تجهیز این مرکز متناسب با نیازهای نابینایان، این دانشگاه در سطح گستردهتری دانشجوی نابینا را پذیرش کند. استخدام اساتید دانشگاه نابینا پیرو قوانین دانشگاه از دیگر موارد در نظر گرفته شده در تفاهمنامه انجمن نابینایان ایران با دانشگاه رعد است.
قائممقام انجمن نابینایان ایران در خصوص سایر رخدادهای انجمن در هفتههای اخیر گفت: انجمن نابینایان ایران طی جلساتی با یکی از مسؤولین کشوری بر نیاز جامعه نابینایان به برجستهنگار هوشمند همراه تأکید کرد و در نتیجه یکی از مجموعههای اقتصادی بزرگ کشور، در راستای مسؤولیت اجتماعی، تعداد ۱۵ دستگاه برجستهنگار هوشمند همراه را خریداری کرد تا بتوانیم در مراکز کتابخانهای انجمن در اختیار مراجعه کنندگان نابینا و کمبینا قرار دهیم. این تعداد قطعاً ناکافی است و ما تلاش میکنیم با توجه به قیمت بالای دستگاه و عدم توان اقشار دانشجو و دانشآموز برای خرید دستگاه، تعداد بیشتری را به همین روش خریداری کنیم و در اختیار نمایندگیهای فعال انجمن در شهرها بگذاریم تا این افراد بتوانند با ترتیباتی که اتخاذ میشود، از این دستگاه استفاده کنند.
مهندس شادکام در پایان با اشاره به آغاز چهارمین سال فعالیت ماهنامه اختصاصی انجمن نابینایان ایران گفت: جا دارد از اعضای تیم تحریریه و گردانندگان ماهنامه نسل مانا تشکر کنم که همواره مطالب بهروز و ارزندهای را تولید میکنند و در اختیار علاقمندان قرار میدهند. این ماه این نشریه چهارمین سال فعالیتش را آغاز کرده و خوشبختانه توانسته جایگاه مناسبی را در میان علاقمندانش به دست آورد. حال که این ماهنامه تثبیت شده، ما به دنبال رفع نیاز مطالعاتی کودکان و نوجوانان نابینا هستیم. این گروه، در مقایسه با همنوعان بینایشان از کمترین امکانات برخوردارند و تبعیض ناروایی در حقشان شکل گرفته است. امیدواریم بتوانیم با تأمین منابع مالی مورد نیاز، محتوای درخوری را هم برای این عزیزان تولید کنیم. برنامه رادیویی شش نقطه هم دیگر محصول فرهنگی انجمن است که در اینجا لازم میدانم از تولید کنندگانش تشکر کنم و ابراز امیدواری کنم بتوانیم با فراهم کردن امکان حمایت بیشتر از این برنامه، به ارتقا کمی و کیفی این برنامه هم کمک کنیم. مسائل و موضوعات فرهنگی جزو دغدغههای همیشگی انجمن نابینایان است و امیدواریم از این پس هم حضور کارشناسان و صاحبنظران این حوزه در کنار ما تداوم داشته باشد تا بتوانیم نیاز فرهنگی جامعه افراد با آسیب بینایی را به خوبی مرتفع کنیم. از همه حامیان بهویژه شرکت پکتوس و بانک مسکن تشکر میکنم که همواره در انجام امور فرهنگی در کنار ما بودهاند و امیدوارم سایر مجموعههای اقتصادی هم در راستای ایفای نقش مسؤولیت اجتماعیشان، در انجام اموری از این دست، در کنار انجمن نابینایان ایران باشند.
آخرین دیدگاه ها