فاطمه جوادیان، کارشناس نابینایان آموزش و پرورش استثنایی گیلان
همراهان عزیز! از آنجا که داشتن مهارتی که ما را از سایر اطرافیان متمایز کند، از اهمیت بالایی برخوردار است، این شماره از ستون زندگی را مثل ماه پیش به مقوله مهارت پرداخته ایم. این بار به سراغ یکی از فعالان اجتماعی رفتیم که به نوبه خود حضور پر رنگی در جامعه بهخصوص جامعه افراد دارای معلولیت به ویژه افراد نابینا داشته است.
نابینا است و حدود بیست سال است که به اتفاق همسر بینا و فرزندش زندگی میکند. در شانزده سالگی در حادثه تصادف بیناییش را از دست داد. برای رسیدن به اهداف شخصی و اجتماعیش تمام قوای خود را به کار گرفت. از جمله: بهره مندی از حضور همکاران، دوستان، اطرافیان، افراد خانواده و از همه مهمتر قدرت تفکر و تدبیری که در خود سراغ داشت. احمد ممتازی مدیر انجمن نابینایان گیلان مهمان ستون زندگی است تا برای ما از تجربیات خود در زمینههای مختلف کاری و همچنین بخشهایی از مهارتهای خود بگویند. مهارتهایی که سبب شده از سایر اطرافیانش متمایز باشد.
* به ایشان میگویم: «یکی از مهارتهایی که شما از آن برخوردار هستید، مهارت ارتباطی است که سبب شده در جامعه به عنوان یک فرد فعال اجتماعی شناخته شوید. با جمع کردن افراد و تشکلها پیرامون هم منشأ، اثری باشید برای انجام کارهای خوب و بزرگ به ویژه در راستای خدمات رسانی به گروههای هدف معلولین. برای ما بگویید چطور به فکر تأسیس انجمن نابینایان افتادید؟»
– «بعد از حادثه تصادف که در سن شانزده سالگی منجر به نابینایی من شد، در حوزه های فرهنگی و خدماتی افراد معلول بهویژه آسیبدیدگان بینایی مشکلاتی مشاهده میکردم. بعد از پایان تحصیلاتم در مقطع دبیرستان، تصمیم گرفتم با آگاه سازی افراد نابینای گیلانی، مجموعهای را در زمینه خدمات رسانی به افراد نابینا پیریزی نمایم که با فراز و نشیبهایی همراه بود. از جمله اینکه افرادی موقعیت خود را با تشکیل این مجموعه در خطر میدیدند.
در ابتدا این تشکل به عنوان نمایندگی انجمن نابینایان در گیلان شکل گرفت که جا دارد در همین جا از آقای جمالی تشکر کنم که با تشکیل انجمن نابینایان ایران، این فرصت را در سایر استانها هم ایجاد کردند. در سال ۸۱ کار خود را به صورت مستقل آغاز کردیم و توانستیم خدمات فراوانی را به افراد نابینای گیلان ارائه کنیم و البته همانطور که فعالان تشکلها در جریان هستند، از طریق پیگیری و پیشنهاد پیشنویس قانون حمایت از افراد دارای معلولیت، ارائه این خدمات در سطح کشور نیز گسترش یافت.»
* او که عضویت در شورای همآهنگی معلولان و خانه تشکلهای استان و همچنین شورای مرکزی نابینایان را در کارنامه کاریاش دارد و هماکنون عضو هیأت مدیره و یکی از اعضای فعال شبکه تشکلهای نابینایان ایران (چاوش) است. در ادامه می افزاید: «من در دو رشته ادبیات فارسی و حقوق در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کردهام. زمانی که افراد برای حل مسائل حقوقیشان به من مراجعه میکنند، سعی میکنم در حد توانم به آنها کمک کنم. و اگر قادر نباشم، از سایر دوستان مطلع کمک میگیرم تا آن افراد را در مسیری درست هدایت کنم. اطلاعات حقوقیام سبب میشد در پیگیری قانون حمایت از حقوق معلولان تخصصیتر عمل کنیم.
در پیامرسان واتسپ گروهی متشکل از مدیران تشکلهای نابینایان و کم بینایان کشور ایجاد کردم. ایجاد این گروه در برقراری ارتباط بین تشکلها بسیار مؤثر بود. زمانی که خواستیم به اقدامهای مهم بپردازیم، مانند مسأله رودکی و موضوع تغییر نام آموزشگاه دکتر خزائلی تهران، روز به روز این اقدامهای مشترک داشت صورت بهتری به خود میگرفت تا جایی که با حرکت نامطلوب بهزیستی مبنی بر ایجاد شبکه ملی این مشارکت کمرنگ شد. البته در تلاش هستیم با کنار گذاشتن تفکرات سلیقه ای هر تشکل دوباره به آن وحدت و همبستگی دست پیدا کنیم.»
* از او میخواهم درباره سایر فعالیتهایش برایمان بگوید؛ فعالیتهایی که محدود به حوزه معلولان و نابینایان نباشد. با صبر و حوصله میگوید:
– «یکی از فعالیتهای اقتصادی اینجانب ایجاد یک شرکت خدمات خانگی است که تعدادی از خانمها و آقایان و همچنین خانوادهها از خدمات آن بهرهمند میشوند. زمینه فعالیت ما نگهداری از کودک، فرد سالمند و انجام نظافت منزل بوده است. انجام این فعالیت با توجه به سابقهای که داریم برای زندگی خودمان هم بسیار مفید بوده است. این شغل از حمایتهای قانونی چندانی برخوردار نیست اما اگر بخواهیم قوانین را با دقت به صورت کنترل شده دنبال کنیم، میتوانیم در این زمینه برای زندگیمان درآمد ایجاد کنیم.
گاهی اوقات یک اشتباه کوچک ممکن است زحمات چند ساله فرد را بر باد دهد؛ این شغل به تجربه و آگاهی نسبی از مسائل حقوقی احتیاج دارد. شما می بایست به مسائل حقوقی مربوط به امور مالیاتی تأمین اجتماعی و قانون کار اشراف حداقلی داشته باشید تا خدای ناخواسته با زیان رو به رو نشوید.
چنانچه خوانندگان این ماهنامه تمایل به انجام چنین فعالیتی داشته باشند، حاضرم با آنها مشارکت داشته باشم و آموزشهای لازم را در اختیارشان بگذارم تا بتوانیم در این زمینه برایشان شغلی ایجاد کنیم.
آشنایی من با ادبیات فارسی و تجربهای که در این سالها اندوخته ام سبب شده است کتابی در زمینه خدمات خانگی تألیف کنم.کتابی با نام «کارفرمایان و کارگران در خدمات خانگی». افراد وارد حریم خصوصی دیگران میشوند و این ورود اگر با ضوابطی همراه نباشد، ممکن است کار را دچار اشکال کند. خواندن این کتاب برای برقراری ارتباط بهینه بین کارگران و کارفرمایان بسیار مفید است»
* میپرسم: «با توجه به تجربه فراوانی که در ایجاد فرصتهای شغلی برای افراد مختلف داشتهاید، بگویید در حال حاضر کدام حرفه ها را برای افراد نابینا مناسب میبینید؟»
– «ما افراد نابینا و کم بینا بهویژه افراد نابینا باید به دنبال شغل و مهارتی باشیم که بتوانیم بدون وابستگی یا با کمترین وابستگی آن خدمت را ارائه دهیم. معمولاً کارهایی که به کارشناسی مربوط میشود مانند: کارشناس خبره امور مالیاتی، کارشناس تأمین اجتماعی، کارشناس بیمه. از جمله مهارتهایی هستند که امروزه مردم به آنها نیازمند هستند.
در حال حاضر به خاطر اطلاعات اندک مردم در این حوزه و درگیریهایی که افراد به علت ناآگاهی از این اطلاعات با آن مواجه هستند، مردم به اینگونه خدمات نیاز مبرم دارند. بنابراین، اگر دوستان نابینای تحصیل کرده ما، به ویژه دانشآموختگان در رشتههای حقوقی به جای حسرت خوردن و پیگیری شدید برای داشتن یک کار دولتی، بتوانند در این زمینهها یکی دو سالی وقت بگذارند و به طور مفصل با بخشنامه ها و آیین نامهها آشنا شوند و پیگیرانه کار را دنبال کنند، میتوانند به درآمد مطلوبی دست پیدا کنند. درآمدی که با درآمد حاصل از کار دولتی قابل مقایسه نیست. آنها با صرف وقت کمتر ضمن داشتن درآمدی مطلوب، قادر خواهند بود نیاز جامعه را برطرف کنند و همچنین از نظر روحی هم رضایت بیشتری خواهند داشت.
بازاریابی هم یکی از تخصصهایی است که اگر افراد با دانش کافی به آن بپردازند در آن موفق خواهند بود. یکی از دلایل عدم موفقیت در حرفه بازاریابی تصورات اشتباهی است که افراد نسبت به آن دارند. افراد زیادی در این زمینه شغلی صاحب درآمدهای مطلوبی هستند. یکی از فاکتورهای لازم برای این شغل برخورداری از هنر فن بیان است که بیشتر افراد نابینا از آن بهره مند هستند که اگر این هنر با دانش کافی توأم شود، موفقیت را به ارمغان خواهد آورد. دانش لازم را میشود از طریق مطالعه کتابها، فایلها، ویدیوهای موجود و همچنین کار زیر نظر بازاریابان ماهر کسب کرد. روانشناس خبره؛ این روزها مردم به خاطر مسائل روانی که با آن درگیر هستند بسیاری از مشکلاتشان را نمیتوانند به تنهایی حل کنند. دادن یک مشاوره خوب میتواند آنها را از یک ورطه هلاک کننده نجات دهد.
بسیاری مشاغل دیگر هم هستند که میشود در فرصتی دیگر به آنها پرداخت.
توصیه ام به افرادی که جویای کار هستند این است که با افراد خبره و یا مؤسساتی که در این زمینهها فعالیت میکنند، همراه شوند تا ضمن کسب تجربه و دانش به این مهارتها دست پیدا کنند.»
* در پایان برای تمام کسانی که برای ارتقاء کیفیت زندگی افراد دارای نیازهای ویژه تلاش میکنند، سلامتی و تندرستی آرزو میکنیم و به این ترتیب این شماره و این دوره از ستون زندگی را به پایان میرسانیم.
باشد که در دوره های آینده مطالب سودبخشی را تقدیم حضورتان کنیم.
تا آن زمان، روزهایتان سرشار از شوق زندگی