وبسایت رسمی انجمن نابینایان ایران. IBNGO.IR

نگاهی به خدمات نهاد کتاب خانه های عمومی کشور برای نابینایان

به منظور ارج نهادن به موضوع کتاب و ترویج کتابخوانی طی سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و سایر استان‌ها پیرامون توسعه کتابخانه‌ها در حوزه افراد دارای آسیب بینایی صورت گرفته که تسهیلگر فعالیت مطالعاتی، آموزشی و فرهنگی دانش آموزان، دانشجویان و سایر افراد این قشر بوده است.
تجهیز و توسعه بخش‌های نابینایی در کتابخانه‌های عمومی کشور
خوشبختانه در حال حاضر در تمامی مراکز استان‌های کشور و برخی شهرستان‌ها، بخش نابینایان در کتابخانه‌ها ایجاد شده که در کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور با کتاب‌ها، امکانات و تجهیزات خاص مشغول خدمت‌رسانی به جامعه هدف خود هستند. باید گفت که ثبت نام اعضای نابینا به صورت رایگان انجام می‌پذیرد و دریافت خدمات کتابخانه‌ای نیز هیچ گونه هزینه‌ای برایشان در بر ندارد.
خدمات مطالعاتی:
راه‌های استفاده نابینایان از کتب و نشریات متفاوت است، بخش‌های نابینایان نهاد کتابخانه‌های عمومی به صورت فعال با تهیه و تولید منابع گویا گامی مؤثر در جهت فراهم‌سازی منابع مورد نیاز این قشر در سنین و گروه‌های مختلف برداشته‌اند. به عنوان مثال دانش آموز، دانشجو، پژوهشگر و… با درخواست منابع مورد نیاز خود از کتابخانه مربوطه در صورت موجود بودن در آرشیو صوتی، آنها را به شیوه‌های حضوری یا مجازی (پست، ارسال لینک به ایمیل ارسال با پیام رسانه‌ای مختلف و..) دریافت می کنند در غیر این صورت کتابخانه با هماهنگی‌های لازم به تدوین نسخه گویای آنها می‌پردازد که پس از آماده سازی به سایر کتابخانه‌های کشور ارائه شده و با هدف گسترش منابع و استفاده سایر نابینایان در برخی سایت‌های نابینایی نیز بارگذاری می‌شود. آرشیو گویای کتابخانه‌ها شامل دوازده هزار منبع صوتی است که برخی از آنها نیز تولیدات کتابخانه حسینیه ارشاد، سایت گویا کتاب، برخی دانشگاه‌ها و مؤسسه نابینایان رودکی است. در کنار این دسته از منابع، کتاب‌های بریل نیز در کتابخانه‌ها موجود است و بیشتر آنها تولیدات نهاد کتابخانه‌های عمومی است که بطور مستمر از سوی کتابخانه آیت الله خامنه ای قم (انتشارات بریل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور) به تمامی بخش‌های نابینایان کتابخانه‌های سراسر کشور عرضه می‌شود و بخش دیگر آنها به منظور افزایش منابع مطالعاتی از سایر مراکز برای اعضا خریداری شده و به صورت امانت در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرند.
خدمات آموزشی:
در بخش‌های نابینایان علاوه بر معرفی و آموزش برنامه‌ها و نرم‌افزارهای کاربردی برای این قشر به صورت کلیپ و پادکست، کلاس‌های آموزش خط بریل، کامپیوتر، کار با تلفن همراه و… نیز برگزار می‌شود که کاملاً رایگان است و اعضا می‌توانند از خدمات این بخش‌ها به عنوان مرجعی مفید برای پیشبرد اهداف علمی، فرهنگی و اجتماعی خود استفاده کنند. افزون بر اینها برخی اسباب بازی‌ها و وسایل کمک آموزشی نیز برای کودکان و نوجوانان در بخش‌های مربوطه موجود است و والدین آنان نیز می‌توانند از کارگاه‌های مشاوره و برنامه‌های «مهارت‌های زندگی» در جهت افزایش میزان آگاهی خود برای نحوه برخورد صحیح با فرزندان نابینایشان بهره گیرند. ارائه نرم‌افزارهای ویژه و مناسب‌سازی لپ تاپ، کامپیوتر و تلفن همراه نیز از دیگر فعالیت‌ها و اقدامات برای افراد دارای آسیب بینایی است.
خدمات فرهنگی:
برگزاری نشست‌های کتابخوان، نشست‌های ادبی و شاعرانه، برگزاری برنامه‌های مناسبتی و… در زمره فعالیت‌های فرهنگی بخش‌هاست که با حضور پویای نابینایان به منظور توانمندسازی آنها، تعامل با افراد بینا  و معرفی استعدادهایشان به جامعه صورت می‌پذیرد. در پایان باید اذعان داشت در ایام شیوع بیماری کرونا و رویارویی تمامی سازمان‌ها با محدودیت فعالیت‌های جمعی و…، کتابداران این بخش‌ها با هدف بهره‌وری همه نابینایانی که در محدوده خدمتی این نهاد قرار دارند، ضمن تشکیل کانال و گروه در پیام رسانه‌ای دسترس پذیر برای دریافت درخواست‌های اعضا، در فضای مجازی با ارائه برنامه‌ها و خدمات فرهنگی و اجتماعی بسیار فعال بوده‌اند و در صورت درخواست متقاضیان، در کتابخانه‌ها نیز خدمات حضوری انجام پذیرفته است.
یادداشت: هما خانجانی کتابدار بخش نابینایان کتابخانه همدان

آرشیو ماهیانه

دیدگاهتان را بنویسید