منصور شادکام قائم‌مقام انجمن
انجمن نابینایان ایران، مؤسسه‌ای خیریه است که از ۱۳۷۳ با موضوع فعالیت فرهنگی، اجتماعی، حمایتی، رفاهی، آموزشی، مشاوره و توانبخشی تأسیس شده است. این انجمن در تمام موضوعات فوق به جامعه هدف خدمات می‌رساند. فعالیت‌های منسجم فرهنگی انجمن در واقع از ۱۳۹۱ شروع شد؛ یعنی زمانی که اولین بار کتابخانه‌های ویژه نابینایان به همت شرکت سامسونگ پایه‌گذاری شد. تا ۱۳۹۷ ۱۵ کتابخانه ویژه نابینایان در ایران تأسیس شد. در این کتابخانه‌ها تمام تجهیزات به‌روز افراد نابینا موجود است و کاربران و مراجعان نابینا می‌توانند به مدد این تجهیزات، نیاز‌های مطالعاتی خود را برطرف کنند. غیر از ایجاد این کتابخانه‌ها، انجمن در طول این چند سال چند جشنواره فرهنگی برگزار کرده است. از آن جمله می‌توانم به برگزاری اولین دوره مسابقات قرآن نابینایان و کم بینایان در سطح کشور در ۱۳۹۳ اشاره کنم. اولین جشنواره کتاب نابینایی و کم بینایی در ۱۳۹۶ و برگزاری جشنواره کاما «کتاب افراد دارای معلولیت ایران» در ۱۳۹۸ از دیگر فعالیت‌های فرهنگی بود که در طول یک دهه گذشته به همت انجمن برگزار شده است. اتفاقاً این سه رویداد بزرگ که هدف از آن شناساندن نخبگان و افراد توانمند جامعه نابینایان به جامعه و به خصوص مسؤولین بود، بسیار پر‌شور برگزار شد و ما توانستیم به اهداف مد نظرمان دست پیدا کنیم. در حوزه فرهنگی علاوه بر این ما مسابقات هفته کتاب را برگزار کردیم که جوایز خوبی هم برای برگزیدگان این سلسله برنامه‌ها در نظر گرفته شده بود.
راه‌اندازی یک ماهنامه الکترونیکی شامل مطالب صوتی و متنی، جدید‌ترین فعالیت انجمن در حوزه مسؤولیت فرهنگی است. این مجله، بالغ بر نُه سرویس دارد که همگی سرویس‌ها را افراد نابینای نخبه و صاحب‌قلم اداره می‌کنند. افرادی که با زیر و بم جامعه نابینایان به حد کافی آشنا هستند و نیاز جامعه مخاطب را به خوبی می‌شناسند. هدف انجمن این است که بتواند ضمن افزایش تعداد سرویس‌های ماهنامه، این مجله الکترونیکی را به شکل کاغذی و به خط بریل هم منتشر کند. لازم است حتماً به این نکته اشاره شود که بانک مسکن، با حمایت مالی خود به ما کمک کرده که بتوانیم این نشریه را راه‌اندازی کنیم. حضورِ حمایتیِ بانک مسکن در فعالیت‌های گوناگون انجمن همیشه پر رنگ بوده و ما از این حضور تشکر می‌کنیم و از نهاد‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌ها و افراد حقیقی و حقوقی دیگر هم می‌خواهیم که یار و یاور ما در این زمینه باشند و با حمایتشان از انجمن نابینایان ایران کمک کنند بتوانیم خدمات مطلوب‌تری را در اختیار جامعه افراد آسیب دیده بینایی قرار دهیم.
در زمینه حمایت از اقشار آسیب‌پذیرِ نابینا و کم بینا، انجمن هر سال چهار نوبت توزیع سبد کالا شامل ارزاق مورد نیاز این خانواده‌ها را در دستور کار دارد. کمک‌هایی در زمینه تهیه جهیزیه برای زوج‌های جوان و ملزومات زندگی برای خانواده‌های نابینا، از دیگر فعالیت‌های حمایتی انجمن محسوب می‌شود. ما همچنین امسال به دلیل شیوع و همه‌گیری ویروس کرونا، توزیع ماسک و دستکش و ژل‌های ضد عفونی کننده را هم در میان نابینایان به عهده گرفته‌ایم. انجمن همچنین در راستای ارائه خدمات مشاوره‌ای، از روانشناسان و مددکاران مجرب برای برطرف کردن این نیاز اعضای خود هم بهره می‌گیرد.
پیگیری مشکلات حوزه توانبخشی، از دیگر فعالیت‌هایی است که انجمن اهتمام خاصی نسبت به آن می‌ورزد. پیگیری مشکلات مربوط به پلاک ویژه افراد دارای معلولیت، سهمیه سوخت و مواردی از این دست همواره در دستور کار انجمن بوده است. ما همچنین به طور مستمر نامه‌نگاری‌ها و جلساتی را هم با سازمان بهزیستی و هیئت محترم دولت داشته‌ایم و بر حسن اجرای قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، تأکید و نظارت کرده‌ایم. در همین راستا مواردی را مستقیماً با دکتر جهانگیری معاون رئیس جمهوری و علیخانی، معاون ایشان مطرح کرده‌ایم و همچنان آن را پیگیری می‌کنیم. به هر حال وضعیت کنونی کشور در شرایط سختی قرار دارد. آسیب‌های ناشی از همه‌گیری کرونا و فشار‌هایی که در پی تحریم‌های حد اکثری به کشور وارد شده باعث می‌شود اجرای قانون جامع با چالش‌های متعددی رو به رو باشد اما ما به هر حال به دنبال اجرای بی کم و کاست آن هستیم.
در راستای احقاق حقوق افراد نابینا و کم بینا در حوزه توانبخشی، امسال در نشستی که به مناسبت روز جهانی ایمنی عصای سفید با حضور وزیر رفاه کار و امور اجتماعی و رئیس سازمان بهزیستی در محل این سازمان برگزار شد، مطالباتی را مطرح کردیم که تا به حال به یکی از آنها پاسخ قطعی داده شده است. در این نشست ما تقاضای خرید صد دستگاه یادداشتبردار بریل را مطرح کردیم که در اختیار انجمن‌ها و کتابخانه‌های فعال در حوزه نابینایان قرار گیرد که با پاسخ مثبت وزیر محترم مواجه شد. ما همچنین ایراداتی هم به طرح مثبت زندگی مطرح کردیم.
در خصوص رفع مشکلات تردد نابینایان، جلسه‌ای با سامانه حمل و نقل جانبازان و معلولان داشتیم و موضوع کمبود اتومبیل ویژه ایاب و ذهاب معلولین را مطرح کردیم که مناف هاشمی معاونت حمل و نقل شهرداری تهران قول‌هایی در این راستا به ما داده است و قرار شده امسال و سال بعد تعداد این خودرو‌ها افزایش یابد تا بخشی از مشکلات ترددی نابینایان و معلولان مرتفع شود.
خبر خوش دیگری که می‌توانیم به مخاطبانمان بدهیم این است که ما نزدیک به بیش از ۲۰۰ شعبه بانکی را به سامانه خدمات بانکی مجهز کرده‌ایم و طی جلسات و مکاتباتی که با بانک مرکزی و مسؤولان مربوطه داشته‌ایم توانستیم قول بگیریم که مراکز بیشتری به این سامانه مجهز شوند که نابینایان بتوانند در نهایت استقلال از خدمات بانکی استفاده کنند و کرامت انسانی آنها حفظ شود.
مشکل اشتغال، حقیقتاً مشکل اصلی نابینایان است و ما هم در این راستا به جد پیگیر هستیم و نامه‌نگاری‌های زیادی در این راستا داشته‌ایم. یکی از فعالیت‌های همیشگی انجمن این بوده که در موقعیت‌های شغلی که نیاز به نیرو دارند ما سعی کرده‌ایم کارفرمایان را متقاعد کنیم که قانون سه درصد را رعایت کنند و از نیروی کار نابینا بهره بگیرند. به هر حال ما باید مقوله مسؤولیت اجتماعی را جدی بگیریم و تلاش کنیم آن را به عنوان یک طرز فکر در جامعه جا بیندازیم. شرکت‌ها و ارگان‌ها باید به وظیفه انسانی و اخلاقی خود عمل کنند. اگر تمام نهاد‌های خصوصی و دولتی پای کار بیایند، هر کدام حتی یک نفر نیروی نابینا و کم‌بینا را مشغول به کار کنند قطعاً مشکل اشتغال نابینایان حل خواهد شد. نابینایان افراد توانمندی هستند که اگر امکانات در اختیارشان قرار گیرد، مطمئناً در محیط‌های شغلی چیزی از نیروی کار بینا کم نخواهند داشت. قطعاً اینکه بگوییم ما از سطح و کیفیت خدماتی که ارائه می‌کنیم رضایت کامل داریم، سخنی گزاف است. شاید توانسته باشیم ۲۵ درصد به وظایف خودمان عمل کرده باشیم و به مشکلات نابینایان رسیدگی کنیم. مشکلات و معضلات بسیار زیاد است اما متأسفانه با این تعداد نیروی اندک و زیرساخت‌های محدودی که در اختیار داریم، قادر به پاسخگویی همه مراجعان نیستیم و شرمنده آنها هستیم. انشا الله دوستان نابینا هم به ما کمک کنند و همراه ما باشند تا با هم کاری اساسی و اصولی را صورت دهیم. امید ما این است که کار ما کاری اساسی باشد. هدف اصلی و نهایی ما این است که در زمینه اشتغال کاری ماندگار صورت گیرد و بتوانیم شغل دائمی را برای نابینایان دست و پا کنیم. با رفع مشکل اشتغال، کرامت انسانی نابینایان حفظ و مشکلاتی نظیر ازدواج و مسکن حل می‌شود و آنها از فرصت برابر با سایرین برخوردار خواهند شد.
در پایان از شرکت‌ها و ارگان‌هایی که نهایت همکاری را با ما دارند، به ویژه سامسونگ، تشکر و قدردانی می‌کنم.
فایل صوتی صحبت‌های قائم مقام انجمن را از همینجا بشنوید.
