فاطمه جوادیان: کارشناس نابینایان آموزش و پرورش استثنایی گیلان
همراهان عزیز! تهیه خانه به منظور اجاره یا خرید یکی از مسائل مهم زندگی به شمار میرود. محلی باشد که در آن از آرامش و امنیت برخوردار باشیم. وقتی خسته از هیاهوی شهر یا مسافرت برمی گردیم، میخواهیم سرپناهی باشد که در آن با خیال راحت استراحت کنیم بدون این که نگران بروز مشکلاتی در خانه باشیم. مشکلاتی که اگر با آگاهی بیشتر در زمان تصمیمگیری به آنها توجه داشته باشیم، به حد اقل خواهند رسید. به همین منظور تصمیم گرفتیم همان طور که در شماره گذشته وعده کرده بودیم، به بررسی مسائلی بپردازیم که زمان تهیه خانه میبایست مورد توجه قرار بگیرد. در این بین، با سه تن از دوستانمان صحبت کردیم که علیرغم مسئله نابینایی، سرپرستی خانواده خود را بر عهده گرفتهاند و تلاش کردهاند تا در خانهای امن در کنار یکدیگر زندگی کنند.
رضا، ارسلان و محسن با ما از نحوه انتخاب یک خانه مناسب سخن می گویند. از توجه به درون و بیرون خانه؛ از چگونگی برقراری ارتباط با بنگاه و همسایهها؛ از نکات ظریفی که دانستن آن در نحوه انتخاب خانه مفید است.
از ازدواج رضا و همسر نابینایش فقط سه سال میگذرد اما او سرشار از تجربه است. چرا که از دوران کودکی سودای استقلال را در سر پرورانده و همواره افراد مستقل را الگوی زندگی خود قرارداده است. او که تاکنون دو بار خانه انتخاب کرده از تجربیات خود میگوید.
«بعضی مسائل در زندگی وجود دارد که برای حل آنها نیاز به کمک گرفتن داریم. از جمله تهیه خانه. ظرافتهایی در انتخاب یک خانه وجود دارد که خانمها چه بینا و چه نابینا بیشتر با آن سروکار دارند. شخصاً به همراه یک فرد بینای مطلع برای بازدید از خانه میروم تا بعضی نکات را که برای ما قابل دسترس نیست، به من توضیح دهد. در مورد فاضلاب خانه سؤال میکنم. از همسایههای طبقه بالا و طبقه پایین هم در این مورد تحقیق میکنم. از همه مهمتر از صاحب خانه علت فروش را میپرسم. اینها مسائل کلی هستند که هر کس در زمان تهیه خانه باید به آنها توجه کند. برای یک فرد بینا ممکن است دیدن منظرهای از پشت پنجره یا تراس خیلی مهم باشد؛ یا رنگ در و پنجره و کاغذدیواریها. البته برای من هم اهمیت دارد؛ اما در اولویت نیست. یکی از مهمترین اولویتهای من در انتخاب خانه فضای بیرون خانه است. مناسبسازی معابر اطراف خانه برایم بسیار اهمیت دارد. خانه اولم در شهر شیراز در مجتمعی بود که نگهبان شبانهروزی داشت. حضور نگهبان به ما احساس امنیت بیشتری میدهد. سوپرمارکت در خود مجتمع وجود داشت. جلوی مجتمع پل هوایی بود که ما را به سلامت از عرض خیابان عبور میداد. آن سوی پل بسیار جذاب بود. بازارچهای بود که در آن انواع کالاها و خدمات ارائه میشد. از جمله: آرایشگاه مردانه و زنانه، مرغ فروشی، قصابی، میوهفروشی، آجیلفروشی، رستوران و فستفود، قنادی، فروش و خدمات موبایل، کلیدسازی، لوازم شیرآلات و هر آنچه که ممکن است ما به آن احتیاج داشته باشیم. ایستگاه اتوبوس هم در همان نزدیکی وجود داشت. این مسئله برای من خیلی مهم است.
ارسلان حدوداً سی سال است که با همسر نابینایش زندگی میکند. آنها یک فرزند بینا دارند. او تاکنون بیش از ده بار اسبابکشی کرده و هماکنون هم در حال جابهجایی است. از او تشکر میکنم که در این شرایط پرمشغله به ستون زندگی وقت میدهد. بدون مقدمه میرود سر اصل مطلب و میگوید:
«در همین ابتدا باید بگویم یک فرد نابینا باید به همراه یک فرد بینا برای بازدید از خانه برود. فردی که تمام زوایای خانه را دقیق مشاهده کند و همچنین از چگونگی زندگی دوست نابینای خود هم آگاهی لازم را داشته باشد. مسائلی وجود دارد که فرد نابینا با لمس کردن در و دیوار خانه به آنها پی نخواهد برد. مثل: نورگیر بودن خانه، میزان تمیزی رنگ درها و دیوارها، این که سقف توالت، حمام ودست شویی چکه کرده یا نه. از طرفی دسترسی به اماکنی که روزانه به آن احتیاج داریم مانند: سوپرمارکت، میوهفروشی و نانوایی بسیار مهم هستند.
محسن حدوداً هفده سال است که ازدواج کرده. همسر و فرزندانش بینا هستند و تاکنون هفت بار خانه انتخاب کردهاند. آنها هم سابقه سکونت در واحدهای آپارتمانی را داشتهاند و هم در خانههای ویلایی ساکن بودهاند. او معتقد است برای تهیه خانه ویلایی باید دقت کنیم تا خانه حتماً روی کرسی باشد و یا به قول معروف کرسی بلند باشد. اگر افراد نابینا بخواهند در آپارتمان ساکن شوند، او پیشنهاد میکند بهتر است آپارتمانهایی را مد نظر قرار دهیم که تعداد واحدهایشان کم باشند. همچنین بهتر است آپارتمانی را انتخاب کنند که تعداد واحدها در هر طبقه فقط یک واحد باشد.
محسن طبقه دوم را مناسبتر از هر طبقه میداند چرا که به تجربه میداند بیشتر لوله گرفتگیها و آب زدگیها در طبقات همکف و اول اتفاق می افتد. خصوصاً در شمال کشور. از طرفی او انتخاب واحد زیر پشت بام را هم صلاح نمیداند چرا که موجبات زحمت را در طول زندگی برای ما فراهم میکند. از جمله نمزدگی سقف، بروز گرمای بیش از حد در تابستان، سرمای بیش از حد در زمستان و سایر موارد که فرد نابینا برای کنترل آنها با دردسرهای زیادی مواجه میشود.
محسن در فضای داخلی خانه آشپزخانه بسته را بیشتر تأیید میکند. چرا که صداها و بوها در آشپزخانه محصور میشود و به فضای داخل خانه وارد نمیشود. آشپزخانه محلی است که در آن مواد خام خریداری شده میبایست از یکدیگر تفکیک شوند؛ هر یک در محل مناسبی قرار بگیرند؛ ظرفها و لباسها برای شستوشو به این مکان میآیند و بسیاری موارد دیگر که سبب بههمریختگی آشپزخانه میشود. میگوید: «برای کفپوش خانه، کفپوشی غیر از موکت را پیشنهاد میکنم. اول به این دلیل که خالی ماندن بعضی قسمتها در کفپوش های سرامیکی یا سایر سنگها به زیبایی خانه اضافه میکند. دوم این که با قرار دادن فرشها و قالیچههای کوچک در مسیرهای مختلف خانه فرد نابینا به راحتی قادر خواهد بود جهت حرکت خود را پیدا کند. هرچه باشد کف پای ما نابینایان به تغییر جنس کف زمین بسیار حساس است. از طرفی، وقتی دیگران در خانه راه میروند، با توجه به انعکاس صدا، به راحتی متوجه جهت حرکتشان میشویم. بهتر است دوستان من به نور خانه هم توجه داشته باشند. نورگیر بودن خانه بسیار اهمیت دارد.»
در مورد فضای بیرون، او کوچهها و خیابانهای پهن را که خانه مورد نظر در آن واقع شده، برای افراد نابینا مناسب نمیداند. او میگوید: «در این خانهها هر بار که بچهها پایشان را از خانه بیرون میگذارند با شنیدن صدای تردد اتومبیلها که خاصیت این نوع کوچههاست، احساس نگرانی به سراغ ما میآید. به خاطر احاطهای که به فضای بیرون نداریم، این نگرانی دو چندان میشود.» در عوض، کوچههای باریک و حتی بنبست را برای سکونت مناسبتر میداند.
در پایان این شماره، از او میخواهم چند جمله مستقیم با مخاطبان ستون زندگی صحبت کند. میگوید: «با یک نگاه خانهای را قبول نکنید. هیچ وقت بدون همراهی فرد بینا خانهای را رد یا تأیید نکنید. فردی را که به عنوان همراه با خود میبرید، میبایست با اصول تهیه یک خانه چه برای خرید چه برای اجاره آشنا باشد. بهتر است برای هر بازدید از یک همراه دیگر هم کمک بگیرید. ترجیحاً به مشاوران املاک اعتماد کامل نکنید؛ مگر این که صلاحیت اعتماد شما را داشته باشند و در گذشته صداقت آنها به شما اثبات شده باشد. برای تأمین گرمایش، سیستم حرارت مرکزی را در اولویت بدانید. بعد از آن پکیج. آب گرم کن یا بخاری دارای دودکش است که ممکن است دودکش دچار اشکالی شود. دیدن رنگ شعله هم برای فرد نابینا مقدور نیست. بنابرین، بهتر است از انتخاب این خانهها صرف نظر کنید. منطقهای را که میخواهید در آن خانه داشته باشید، مشخص کنید. شماره تلفن ثابت مشاوران املاک آن منطقه را پیدا کنید. آنها وقتی به شماره ثابت خود پاسخ میدهند، موارد ثبت شده را در دسترس دارند. تا جای ممکن کارها را تلفنی انجام دهید تا به مرحله بازدید برسید. در مراجعه حضوری، ترددهای سایر مشتریان ممکن است موجب کمتوجهی مشاور املاک به فرد نابینا شود.
امیدوارم تجربههای ارزشمند دوستانمان که سخاوتمندانه در اختیار ما گذاشتند، بهبود کیفیت زندگی ما و شما مخاطب گرامی را موجب شود. اگر شما هم تجربه ناب و ارزشمندی در این زمینه به دست آوردهاید آن را با ما و مخاطبان مانا به اشتراک بگذارید.
روزهایتان پر از شوق زندگی.