ششمین نمایشگاه بینالمللی تخصصی تجهیزات و خدمات توانبخشی معلولان، جانبازان، سالمندان و صنایع پزشکی وابسته از روز 16 تا 19 آذر در بوستان گفتگو برگزار شد.
در سومین شماره از مجله مانا، در اسفندماه سال گذشته و به بهانه برگزاری نمایشگاه سیاسیوان یادداشتی را با عنوان از تهران تا کالیفرنیا، تفاوت میان نمایشگاههای ما و آنها نوشتم و به مقایسه نمایشگاههای برگزار شده در حوزه توانبخشی در ایران و آمریکا پرداختم. بعد از گذشت بیش از 9 ماه متأسفانه همچنان در بر همان پاشنه میچرخد و در ششمین نمایشگاه تجهیزات توانبخشی معلولان، استانداردهای حداقلی هم پیشبینی نشده بود و شاهد کم فروغترین دوره برگزاری نمایشگاه در ادوار گذشته این رویداد بودیم.
محل برگزاری نمایشگاه با کمترین راههای دسترسی
در وهله نخست، مکان برگزاری نمایشگاه محل بحث است. نظر به آنکه مهمترین بازدید کنندگان این نمایشگاه معلولان بودند، مکان برگزاری میبایست تمامی جوانب سهولت دسترسی را دارا باشد که بوستان گفتگو فاقد دسترسی مناسب با وسایل حمل و نقل عمومی از جمله مترو و بیآرتی است. از این رو و با در نظر گرفتن ویروس کرونا، شاهد کمترین بازدید اعضای جامعه هدف از نمایشگاه بودیم. در حوزه نابینایان، از میان 51 شرکت حاضر در نمایشگاه تنها دو شرکت پکتوس و خانه نور ایرانیان بصیر غرفه داشتند و سایر شرکتهایی که در ادوار قبل در نمایشگاه حضور مییافتند در این دوره شرکت نکردند. کمترین امکانات رفاهی برای غرفهداران نیز در نمایشگاه پیشبینی نشده بود و نارضایتی آنها را نیز در پی داشت.
عدم طراحی یک وبسایت برای نمایشگاه
یکی از مهمترین موارد برای برگزاری رویدادهای اینچنینی، طراحی یک وبسایت برای اطلاعرسانی خبرهای مرتبط با نمایشگاه، اطلاعات غرفهداران و شرکتهای حاضر در نمایشگاه است. خاصه آنکه نام بینالمللی را هم یدک بکشد. وقتی مسؤولان برگزار کننده نمایشگاه تا این اندازه نسبت به بدیهیترین موارد مورد نیاز بیتوجه هستند، چگونه میتوان انتظار داشت شرکتهای بینالمللی در نمایشگاه ما حاضر شوند؟
لزوم برگزاری نمایشگاه مجازی در دوران کرونا
نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد، برگزاری مجازی رویدادهای اینچنینی در خارج از کشور است. برای مثال در همان نمایشگاه سیاسیوان که توسط دانشگاه ایالتی کالیفرنیا برگزار میشود، به جهت شیوع کرونا شرایطی را فراهم کرده بودند تا نابینایان از سراسر دنیا بتوانند از نمایشگاه بازدید کنند و با مدیران شرکتها به صورت متنی، صوتی و تصویری گفتوگو کنند و از آخرین دستاوردهای تجهیزات توانبخشی مطلع شوند. در ایران اما چنین سازوکارهایی وجود ندارد که با توجه به ادامه روند شیوع کرونا در کشور، پیشنهاد میشود برای دوره آینده زیرساخت فنی بازدید مجازی از نمایشگاه نیز فراهم شود.
حضور کمرنگ معاونان و کارشناسان توانبخشی بهزیستی در نمایشگاه
یکی از محاسن برگزاری نمایشگاههای اینچنینی، ارائه آخرین محصولات تولید شده در حوزه تجهیزات کمکتوانبخشی است. معاونان و کارشناسان توانبخشی بهزیستی در کشور به جهت تصمیمگیری برای خرید تجهیزات در استانها، از جمله افرادی هستند که حضور فعالشان در نمایشگاه امری ضروری است. متأسفانه در طول برگزاری چهار روزه این نمایشگاه، حضور مسؤولان بهزیستی بسیار کمرنگ بود و نتیجه تصمیمات غلط کارشناسی برای خرید تجهیزات و عدم اطلاعات کافی کارشناسان توانبخشی بهزیستی در زمینه تجهیزات را میتوان در همین عدم حضورها جستجو کرد.
جای خالی کنفرانسها، مقالات پژوهشی و نخبگان دانشگاهی
یکی دیگر از مواردی که در نمایشگاههای بینالمللی رخ میدهد، برگزاری کنفرانسها و ارائه مقالات پژوهشی در حاشیه برگزاری آن رویداد است. بسیاری از شرکتها پروژههای جاری و آتی خود را در قالب مقالات پژوهشی عرضه میکنند تا کاربران در جریان فعالیتهای آنها قرار بگیرند. در این بین، صنعتگران و نخبگان دانشگاهی نیز در این کنفرانسها حاضر میشوند تا ببینند چطور میتوانند ایدههای برتر و فناورانه شرکتها را به یک محصول قابل عرضه در بازار تبدیل کنند. چنین تعاملهایی متأسفانه در نمایشگاههای ما دیده نمیشود و متولیان و مسؤولان برگزاری نمایشگاه میبایست برای دورههای آتی زمینه برگزاری کنفرانسها و حضور دانشگاهیان را فراهم کنند.
شعارهای بیپایان مسؤولان
یکی از مسؤولانی که در روز نخست از نمایشگاه بازدید کرد، دکتر حجتالله عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود. وی پس از بازدید کوتاه از نمایشگاه، دو راهبرد اصلی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را کمک به تقویت تولیدات داخلی تجهیزات توانبخشی و افزایش پوشش بیمهای لوازم توانبخشی بهویژه لوازم مصرفی دانست و گفت: کاهش هزینههای تولید داخلی و توسعه پوشش بیمهای در حوزه تجهیزات توانبخشی را با جدیت پیگیری میکنیم. در ارتباط با صحبتهای وزیر جوان باید تصریح کرد: سیاستهای دولتهای گذشته برای حمایت از تولیدات داخلی همگی محکوم به شکست بودهاند. گواه این مدعا آن است که برای مثال در حوزه نابینایان تنها دو شرکت اقدام به تولید تجهیزات توانبخشی داخلی کردهاند و اندک شرکتهای دیگری هم که وارد این عرصه شدهاند، یا تجهیزات توانبخشی را وارد میکنند یا آنکه از این عرصه فرار کرده و زمینه کاری خود را تغییر دادهاند. در گروههای دیگر معلولیتی نیز همین شرایط حاکم است. اکثر قریب به اتفاق تجهیزات توانبخشی معلولان جسمی و حرکتی و ناشنوایان نیز وارداتی است که نشان میدهد، سیاستهای دولت برای حمایت از شرکتهای تولید کننده تجهیزات توانبخشی داخلی کارساز نبوده است. در خصوص پوشش بیمهای تجهیزات هم که در کشورهای توسعه یافته امری مرسوم است، باید گفت اشاره دقیق و روشنی به این امکان در قانون حمایت از حقوق معلولان نشده و مادامی که آییننامههای مورد نیاز در این ارتباط تدوین نشود، ادعای پوشش بیمهای از تجهیزات توانبخشی معلولان تنها شعاری بیش نخواهد بود.
تعیین جایزه برای ایدههای فناورانه و محصولات برتر
یکی از عواملی که میتواند انگیزه حضور استارتآپها و شرکتها در نمایشگاه را افزایش دهد، ارائه مشوقهای لازم و تعیین یک جایزه برای ایدههای جدید فناورانه برای معلولان یا انتخاب محصولات برتر است. متولیان نمایشگاه میتوانند با مراکزی همچون معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وارد مذاکره شوند تا برای شرکتهایی که در نمایشگاه تولیداتشان در زمره تجهیزات کمکتوانبخشی برتر قرار میگیرد، تسهیلاتی را در نظر بگیرند. این امر میتواند باعث پویایی بیشتر شرکتها و یک عامل محرک برای استارتآپها باشد.
لزوم تعامل با اصحاب رسانه
امیدوارم مطالب ارائه شده در این یادداشت، مورد توجه مسؤولان و متولیان برگزاری نمایشگاه در ادوار بعدی قرار بگیرد و آنها تعامل سازندهای را با اصحاب رسانه برقرار کنند. در نبود اطلاعات مستند بر روی وبسایت یا عدم دسترسی به بروشورهایی که اطلاعات شرکتها و غرفهداران را در اختیار خبرنگاران قرار دهد، خود مسؤولان باید این اخبار را منتقل کنند که متأسفانه این مهم از سوی فریدون نوری، مسؤول برگزاری نمایشگاه محقق نشد. او علیرغم درخواستها و پیگیریهای مکرر نگارنده، از ارائه اطلاعات و آمار مربوط به ششمین دوره برگزاری نمایشگاه تجهیزات توانبخشی معلولان خودداری کرد که صمیمانه امیدوارم این روند برای دورههای آتی اصلاح شود.