رقیه شفیعی: کتابدار نهاد کتابخانههای عمومی کشور
آنچه در پی میآید، معرفی چند کتاب برای سلایق گوناگون است که در ماههای اخیر در مراکز متعدد ضبط کتاب در کشور به زیور صوت آراسته شدهاند و در اختیار نابینایان اهل مطالعه قرار گرفتهاند.
*سلام به عاشقان امروز. از ابتدای آفرینش همه چیز زوج آفریده شده است. جفت گزینی هر سپدیدهای رفتاری طبیعی است. از آغاز پیدایش انسان زن و مرد برای هم و در کنار هم آفریده شده اند، هیچگاه به اندازهی امروز ضرورت تفاهم جوانه و شوق همدلی میان دختران و پسران و نیاز به انس، عشق، محبت و وحدت در زندگی مردم دیده نشده است.
«کتاب ازدواج چرا؟ آشنایی با مهمترین اصول خودشناسی و خودشکوفایی در ازدواج از مجموعه کتابهای چهاردیواری در کف آسمان» محمدجعفر غفرانی تهیه و تنظیم یاسر رضازاده نشر قرآن و نبوت اهل بیت (ع) سال 1396 در 176 صفحه به چاپ رسیده است.
قرار است در این مجموعه کتاب ها ضرورت ازدواج، هنر عشق ورزیدن و ثمرات همسرداری برای جوانان مطرح شود، و چگونگی ازدواج سالم، مراحل، مراسم، مسائل، موانع و انحرافات احتمالی بر مبنای منطق عقل و نورانیت وحی و شفافیت تجربه تشریح شود.
*این باور که اسکندر مقدونی همان ذوالقرنین مذکور در قرآن کریم است اگرچه با اما و اگرهای جدی روبهرو بوده است، در اغلب آثار تاریخی و دینی چه به زبان فارسی و چه به زبان عربی امری مسلم تلقی شده است. با انتشار آرای اندیشمند بزرگ هندی مولانا ابوالکلام آزاد در سال 1950 (1329 ه.ش) مبنی بر اینکه کورش کبیر مصداق تاریخی ذوالقرنین است، ناگهان این نظریهی جدید کانون توجه پژوهشگران بویژه ایرانیان شد. در این میان نباید هوشیاری استاد محمدابراهیم باستانیپاریزی را نادیده گرفت که به اهمیت موضوع پی برد و در سال 1330 خورشیدی در کوتاهترین زمان به ترجمهی مقالات ابوالکلام اقدام کرد. به دلیل تازگی موضوع سخت مورد اقبال جامعهی ایرانی قرار گرفت. بطوری که از آن زمان تا کنون مبنای موضوعات دیگری که اغلب آنها در تأیید و تأکید نظر مولانا ابوالکلام آزاد است. هرچند هیچ یک از این آثار به مرتبهی پژوهش ابوالکلام نمیرسد.
«کتاب کوروش یا ذوالقرنین قرآن و تورات» اثری از مولانا ابوالکلام آزاد و با ترجمه و تعلیقات مسلم زمانی و علیاصغر قهرمانی مقبل توسط انتشارات پردیسدانش سال 1398 در 235 صفحه تقدیم دوستداران شخصیتهای بزرگ تاریخ شده است.
*رمان روز دیگر شورا با صحنهای در فرودگاه ارمنستان شروع میشود و سی و چند ساعت بعد در همان فرودگاه به پایان میرسد. داستان دیگری موازی با این سفر کوتاه شورا پیش میرود. داستان وصلت شورا با خانوادهی رزاقیها و توصیف کشمکشها و تنشها و ماجرای پیوند شورا با بیژنی که با پیوند عضو برای فرزند ارشد رزاقیها مصادف میشود. دو پیوندی که انگار یکجور تجدید حیات و تزریق خون تازه به بدن بیمار از یکطرف و رابطهی ناکارآمد زناشویی از طرف دیگر است و هر دو در نهایت پایانی یکسان دارند. سرانجامی که گویا قرار است در دل تجربهی تازه شورا پدیدار شود. تجربهای که منجر به شناخت تازه شورا از خود و دنیای اطرافش میشود. در پایان، او دیگر همان شورایی نیست که در آغاز رمان بوده است و با اینکه به ظاهر در پایان سفر کوتاهش است ولی تو گویی در آستانهی راهی دیگر است. این داستان به اندازهای واقعی است که خواننده امروزی به ویژه از قشر متوسط اجتماعی به راحتی میتواند شخصیتهای آن و وقایع روزمرهاش را دور و نزدیک خود بیابد و با قهرمان یا هر یک از شخصیتهای آن همذاتپنداری کند.
«روز دیگر شورا» نوشتهی فریبا وفی را نشر مرکز سال 1398 در 328 صفحه تقدیم دوستداران رمان ایرانی کرده است.
*در تمام مدتی که این کتاب را ترجمه میکردم به مرگ فکر میکردم شبه مرگ بالای سرم ایستاده بود، خیال میکردم قهرمان داستان که بمیرد من هم میمیرم، نمردم ولی شبه مرگ هنوز بالای سرم ایستاده، رهایم نمیکند!
«کتاب مواجهه با مرگ» نوشتهی برایان مگی و با ترجمهی مجتبی عبداللهنژاد را نشر نو سال 1397 در 591 صفحه روانه بازار کرده است.
برایان مگی فیلسوف و شاعر و نویسندهی انگلیسی در رمان مواجهه با مرگ شخصیتها را در روایتی جذاب و تکان دهنده به مواجهه با زندگی و عشق و مرگ میکشاند. رمانی غریب از کسی که او را با گفتوگوها و آثار فلسفیاش میشناسیم.
*«کتاب جامعهی مدنی و کرونا تجربهی جهانی» نوشتهی سعید مدنی قهفرخی است که انتشارات کتاب پارسه سال 1399 در 256 صفحه روانه بازار کرده است.
این کتاب ماحصل پژوهشی است که تحت عنوان بررسی تجارب سازمانهای اجتماعی جامعهی مدنی در مقابله با بحران همهگیری کروناویروسها در سطح جهان که با حمایت مؤسسهنیکوکاری مجتبی معین انجام شده. هدف کلی پژوهش عبارت بود از: شناخت چالشها و راهکارهای جامعهی مدنی در مقابله با بیماریهای همهگیر در سطح جهانی.
*شاید زندگی پیدا کردن خودمان در یک کل منسجم است، پیدا کردنی که به اندازهی یک عمر طول میکشد. این کتاب تکههایی از یک کل منسجم است، کلی که هنوز تکمیل نشده اما در مسیر پیدا شدن و بیرون آمدن از ابهام است. شاید این کتاب بتواند بخشهایی از درون شما را بیدار کند و به پیدا شدن بخشهای گمشدتان کمک کند.
«تکههایی از یک کل منسجم» نوشتهی پونه مقیمی را نشر بینش نو سال 1397 در 360 صفحه به چاپ رسانده است.
این کتاب برای افرادی نوشته شده است که میخواهند با تعمق بیشتری به دنیای درونی خود نزدیک شوند و با بخشهایی از دنیای ناشناختهی روانشان آشنا شوند. مطمئناً برای واکاوی دقیق به کمک یک متخصص احتیاج است و این کتاب حکم درمان را ندارد و مطالب آن با زبان ساده بر پایههای علم روانکاوی نوشته شده است.
*هنگامی که برای تدوین سالنمای زنان ایران کار میکردم متوجه شدم که دستیابی به اطلاعات مکتوب دربارهی چگونگی فعالیت زنان پیشکسوت یعنی زنانی که در سیر تحول و پیشرفت زندگی اجتماعی ما ایرانیان نقش مؤثری داشتهاند چقدر دشوار است! آن سالها که هنوز اینترنت در ایران رایج نبود و مکتوبات زنانه به مانند امروز گسترش پیدا نکرده بود، یافتن شرح زندگی و خدمات زنان پیش از ما کاری به راستی پرمشقت مینمود. نامرئی بودن زنان شاید به این دلیل باشد که تاریخ مکتوب کشور ما در لایههای مختلف ایدئولوژیک و معناییاش تاریخی مذکر است. در نتیجه زنان و روایت زندگی آنان در پهنای این تاریخ مردانه جایی ندارند و آشکارا کنار گذاشته شده اند، به این اعتبار گرایش به روایتهای شخصی از زندگی زنان توسط خودشان پیش از آنکه تاریخ شفاهی را به عنوان روشی تحقیقی در علوم اجتماعی بشناسم، جزء دغدغههای ذهنی و عاطفیام بوده است.
«کتاب دفترچه خاطرات 16 زن ایرانی در قلمرو زندگی روزمره» اثر نوشین احمدی خراسانی را انتشارات روشنگران و مطالعات زنان سال 1399 در 387 صفحه تقدیم دوستداران مطالعات زنان کرده است.
هدف نگارنده در این کتاب استنتاج از سرگذشتها است و با مصاحبه با چندین تن از زنانی که بین سالهای 1290 تا 1310 متولد شده و با طی کردن موفقیتآمیز مدارج تحصیلی، مشغول فعالیتهای حرفهای شدهاند موضوعبندی کرده و و به تناسب موضوعات بخشهای کتاب را آراسته است.
*«روز بعد از معمولی بودن دنیا مخصوص گروه سنی د» نوشتهی زیتا ملکی توسط کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان سال 1395 در 151 صفحه به چاپ رسیده است.
این کتاب برای گروه سنی نوجوان نوشته شده اما می توان آن را در دسته بندی همه سالان هم قرار داد زیرا از دید و نگاه پایین به آن پرداخته نشده است. کتاب از یک ادبیات فانتزی و رئالیسم جادویی برخوردار است و شخصیت اصلی هر فصل از کتاب یک نوجوان است که با شخصیت خارق العاده ای در کشورهای مختلف همراه می شود. کتاب بسیار لطیف، هنرمندانه و زیباست. به دغدغههای برخی از نوجوانان شهرنشین میپردازد و دنیا را از دیدگاه آنان روایت میکند.
*مجموعه داستان «عشقنامه ایرانی» تجربهای متفاوت و جذاب است، در داستان کوتاه امروز ایران. در این کتاب پیشنهاد تازهای برای مخاطب خود تدارک دیده است. «عشقنامه ایرانی» مجموعهی 12 داستان است که هر کدامشان در یکی از تکههای خاک ایران رقم میخورند. خانجانی روایتی ساخته از 12 شکل عشق، عشقهایی که هر کدام ویژگیهای خاص خود را با اتفاقها و فرجامهای متفاوت دارند. او حتی از نظر لحن و زبان روایی نیز شکلهای گوناگونی را در داستانها امتحان و اجرا کرده است و برای همین با کتابی آکنده از وضعیتهای عاشقیت در زمانها و مکانهای متفاوت روبهرو هستیم. هیچ کدام از داستانها به دیگری شباهتی ندارد اما موتیف عشق تمام آنها را به هم متصل میکند. خانجانی در این کتاب بعد سالها ادبیات ایران را صاحب داستانهای عاشقانه کرده که به زیست و تاریخ و گاهی هم شکست گره خوردهاند. کتابی که مدام تصاویر عشق را تکثیر میکند.
«عشقنامه ایرانی» نوشتهی کیهان خانجانی توسط نشر چشمه سال 1398 در 122 صفحه تقدیم دوستداران داستان کوتاه و ادبیات ایران گردیده است.
*گفتهاند اگر ساختار و مضمون هر داستانی فاقد هیجان باشد خواننده به خواندن آن رغبتی نشان نخواهد داد و از این روست که بویژه در دو قرن اخیر که داستانهای کاراگاهی طرفداران زیادی پیدا کرده و در قلمروی ادبیات جایگاه والایی را به خود اختصاص داده عنصر هیجان در آن اهمیت بسزایی یافته است. در هر داستان پلیسی جمع تبهکاران در سدد نابودی ارزشهای زیبای جامعهی انسانی برمیآیند و در حالی که هستی افراد در معرض مخاطره قرار میگیرد، قهرمانی که نمایندهی قانون است کمر به نبرد با اهریمنان و بزهکاران میبندد و با هوش و شجاعت خویش به جنگ آنها میرود و در این پیکار از هیچ مانعی نمیهراسد و هیچ عاملی او را از انجام وظیفهاش بازنمیدارد.
«شب قاتلان» اثر لسلی چارتریس با ترجمهی مرجان رزمآزما توسط نشر سپنج سال 1373 در 255 صفحه روانهی بازار شده است.
در این کتاب با شخصیتی به نام سیمون تمپلر یا سنت با علامت اختصاری اس تی آشنا میشویم که در مقام یک کاراگاه خصوصی به مصاف مجرمان و جنایتکاران میرود.
*بنده مریضم، چاقو خورده ام، زن و بچه و خواهر و برادر و مادرم چه میگویند؟ بلکه آنچیزی را در نظر بگیرند که ما بخاطر حفظ و حمایت آن جهاد کردیم و به این روز افتادیم. مصلحت مملکت و ملت را که میخواهد حیات نهضت خود را نجات دهد آرزوی صدها هزار هموطن خود را بیشتر رعایت کند. درست است که من رنج فراوان در این مدت مرض و قبل از آن کشیدهام ولی آرزو دارم که نفسهای آخر زندگیم نیز در راه نهضت و سعادت هموطنانم صرف شود. به هر حال در دادگاه ما میتوانیم بسیاری از حقایق را فاش کنیم و داغ باطله بر کنسرسیوم و حامیان او برزنیم. راه دیگر هم این است که معتدل و ملایم حرف زنیم یا اینکه مثل ریاحی طلب عفو و بخشش کنیم. زیر بار شق آخری بنده هرگز نخواهم رفت.
«نوشتههای مخفیگاه و زندان دکتر حسین فاطمی 28 مرداد 1332 تا 19 آبان 1333» ویراستار و مصنف هدایت متیندفتری دفترهای آزادی دفتر پنجم سال 1383 در 110 صفحه به چاپ رسیده است.
پس از کودتای 28 مرداد دکتر حسین فاطمی آخرین وزیر خارجهی دولت ملی مصدق را در پشت درهای بستهی جلسات سرّی دادگاه نظامی بر خلاف اصول و قوانین نظامات انسانی و حقوق بشر بلادفاع محکوم به اعدام و تیرباران کردند. فقط 37 سال زندگی کرد ولی عمری پربار داشت. با درایت زیست و با شجاعت مرد نشان داد که آزادی گرفتنی است و بهای آن بسیار گران است. نشان داد که زنده ماندن و زندگی کردن به هر شرط شایستهی یک مرد آزاده و یک رهبر نیست و آنهایی که به هنگام خطر وظیفه و مسئولیت خود را به بهانهی مصلحتاندیشی زیر پا میگذارند در آینده نیز از هیچ چیز دفاع نخواهند کرد.